De geschiedenis van Strijp-S is nauw verweven met de groei van elektronicagigant Philips. Zonder Philips was Eindhoven nu misschien nog steeds een verzameling van een paar kleine dorpjes. Door de grote werkgelegenheid die het bedrijf schiep, maakte Philips het kleine dorp Eindhoven groot. Maar juist het vertrek van het bedrijf naar Amsterdam en allerlei andere plekken over de hele wereld, heeft er voor gezorgd dat het voormalige industrieterrein Strijp-S opnieuw tot bloei komt.

Peertjes
Gerard Philips begon in 1891 in een piepklein fabriekje aan de Emmasingel met de productie van peertjes. Philips & Co produceerde 10 jaar na de start al zo’n 1,5 miljoen lampen. Om de productie te kunnen blijven doen, waren meer en meer ruimte, grondstoffen en mensen nodig. Om niet afhankelijk te zijn van leveranciers, liet Anton in 1916 de eerste fabriek bouwen op Strijp-S, die Philips van glas voorzag. Er kwam een kartonfabriek, een gasfabriek en een Natuurkundig Laboratorium (NatLab) om nieuwe technologieën te ontwikkelen

Zelfvoorzienend
Vanaf 1928 gaat het hard met de ontwikkeling van Philips op Strijp-S. In rap tempo ziet het Klokgebouw (fabriek voor Philite, de Philipsnaam voor bakeliet) het licht, gevolgd door de apparatenfabrieken op de Hoge Rug. Er komt een Machinekamer, een Ketelhuis en zelfs in de Tweede Wereldoorlog krijgt Strijp-S nog een nieuw gebouw: het Veemgebouw met de typische afgeronde hoeken is bedoeld voor de opslag van onderdelen. Philips is met het industriegebied Strijp-S compleet zelfvoorzienend geworden. Van de grondstof tot en met het eindproduct in een doosje en het transport naar de consumenten: alles had het bedrijf in eigen hand. Daarom klonk het credo ‘Van zand tot klant’.

Innovatie
In het NatLab werden talloze technologieën ontwikkeld, die grote betekenis hebben gehad voor mensen over de hele wereld. Radiotechnologieën, televisies en scheerapparaten, maar ook de cd en de dvd komen uit de keuken van Philips. Op medisch gebied zette Philips de eerste stappen in röntgentechnologie. Koningin Wilhelmina sprak vanuit het laboratorium met een draadloze radioverbinding de bevolking van Nederlands Indië toe. Einstein bracht een bezoek. Maar ook de eerste elektronische muziek komt uit het NatLab: onderzoeker Dick Raaijmakers deed de eerste stappen in het ontwikkelen van synthesizers en maakte er ook al muziek mee. Philips zag niks in het project en stopte er geen energie meer in: een commerciële blunder, zo weten we met de kennis van nu. Denk daar nog maar eens aan als je op de elektronische klanken van het STRP-festival danst!

Verboden Stad
Telkens na een grote uitvinding maakte Philips een enorme groei door. Eerst met de radio, na de oorlog met de tv. De expansie maakt het noodzakelijk dat er nieuwe industriegebieden bijkomen: Strijp-R en Strijp-T aan de andere kant van de Rondweg. De 27 hectaren van Strijp-S waren lang niet genoeg. In de jaren ’70 is Philips in Strijp op zijn hoogtepunt: dagelijks werken er zo’n 10.000 mensen. In Eindhoven krijgt het gebied de naam ‘Verboden Stad’, omdat het door hekken en slagbomen omgeven werd. Je kwam er alleen met een pasje in.

Kwartiermakers
Vanaf 2000 vinden de eerste gesprekken plaats om het gebied opnieuw te ontwikkelen, bij vertrek van Philips uit de Lichtstad. In 2004 verkoopt Philips Strijp-S aan Park Strijp Beheer. De gebouwen die nog door het bedrijf gebruikt worden, huren ze terug. Vanaf 2006 wordt er serieus werk gemaakt van de herontwikkeling van Strijp-S. De eerste gebouwen worden gesloopt en er komt nieuwe bedrijvigheid, met name in de creatieve sector en rond de jaarlijkse Dutch Design Week. Door deze kwartiermakers krijgt het complex ieder jaar meer vorm. In de komende jaren staat er nog veel te gebeuren!

Gebruikte beelden: Philips Company Archives